Wederom een boek van Ludwig von Mises. Daar zullen er de komende tijd nog wel meer van komen. De reden hiervoor is dat ik een redelijke stapel heb heb aangeschaft en daarmee de voorkeur heb met de lichtere boeken te beginnen. Het boek ‘Memoirs‘ is een van die lichtere boeken. Het beslaat ruwweg 110 pagina’s en is geschreven aan het einde van de Tweede Wereldoorlog toen hij Europa, meer specifiek Lausanne, verliet. Hij meende niet echt meer het gevoel te hebben op het Amerikaanse continent een academische toekomst op te kunnen bouwen en wilde dus terugblikken op zijn verdiensten van de vier decennia voorafgaand aan die Tweede Wereldoorlog.

De toegevoegde waarde van het boek ligt besloten in de beschrijving van de teloorgang van een grote cultuur van liberalen vanaf 1900 tot het einde van het interbellum. Deze teloorgang wordt duidelijuk door twee punten. Ten eerste door de duidelijkheid waarmee Mises de filosofische fouten in de grondslagen van zijn collectivistische tegenstanders weet aan te wijzen. De achtergrond van zijn filosofische en politiek economische theorien wordt duidelijk uit de doeken gedaan. Daarmee laat hij zien niet alleen te kunnen schrijven, maar dit schrijven vooral met inhoud te willen vullen. Daarnaast laat hij hiermee zien hoe hij te werk gaat, waar hij zijn inspiratie vandaan haalt en op welke momenten hij zijn filosofie vormgegeven heeft.Dit wordt verstrekt door het tweede punt. De immanente corruptie en tegenwerking van belangen anders dan daadwerkelijke binnen een overheid, in dit geval de Oostenrijkse. Mises werkte binnen die overheid in de hoogste regionen van de Oostenrijkse (economische) politiek. Hij functioneerde tijdlang als ’s lands belangrijkste adviseur en het inzicht dat op die manier groeide liet een weg zien die niet richting Liberalisme zou voeren. Dat inzicht had hij echter niet kunnen bereiken zonder eerst zijn studie en eigen filosofie te ontwikkelen. Door zijn originele denken was hij in staat helder te zien en te formuleren en zo mensen om zich heen te verzamelen die hem weliswaar niet altijd ideologisch steunden, maar de juistheid van zijn logica niet, meer, konden ontkennen.

Als de logica juist is geweest, waarom is het boek dan een beschrijving van de teloorgang van een grote cultuur van liberalen vanaf 1900 tot het einde van het interbellum? Omdat het tij ook door Mises cum suis niet te stoppen was. De golf van internationaal en nationaal socialisme en collectivisme die het gehele Europese continent aan het overspoelen was, was per definitie te groot. Zelfs binnen een klein land als Oostenrijk, waar de grootste politieke socialistische partij (in Wenen) een groter en geavanceerder leger had dan het leger van de Oostnrijkse Republiek.

Het boek is dan ook een aanrader voor hen die menen alleen te staan in een turbulente omgeving om kennis te maken met de meerwaarde die standvastigheid en logica in ideologie teweeg kunnen.