Uw column op nrc.nl van 20 juni jl. deed mijn wenkbrauwen fronsen. Hoewel uw beschouwing juist is, de patiënt is ernstig ziek en weet zich omringd door zachte heelmeesters, kan ik u wellicht een aansluitende invalshoek geven.

U windt zich terecht op over bonussen en de immanente immoraliteit die ervan uitgaat in tijden van crisis. U windt zich terecht op over de grootte van deze instellingen en de mate waarmee zij, mede daardoor, weten te ontglippen aan de controle die zo nodig lijkt te zijn.

Een vraag die niet vaak gesteld wordt is waar het geld om zich zo te misdragen eigenlijk vandaan komt. Die vraag is makkelijk te beantwoorden. Vrijwel overal ter wereld hebben landen een centrale bank als monopolist op het gebied van het munten van geld. Zodra een Dollar of Euro van eigenaar wisselt zijn zij degenen die deze Dollar of Euro gecreëerd hebben. Al dat geld komt uiteindelijk van de drukpers van een centrale bank. De noodzaak, of het ontbreken daarvan, van het bijdrukken buiten beschouwing latend, is het juist dit bijgedrukte geld dat als eerste bij de financiële instellingen van de wereld terechtkomt. Het zijn namelijk financiële instellingen die de capaciteit en slagkracht hebben met deze middelen om te gaan. Niet ‘de man in de straat’. Het is dus logisch dat door bijdrukken van veel geld de financiële wereld met veel geld te maken krijgt. Daaruit volgt dat het inherent aan financiële instellingen is dat er veel geld in omgaat. Iets dat in overvloed aanwezig is wordt makkelijk weggegeven.

Als dat duidelijk is én het is duidelijk dat de financiële wereld als patiënt gezien kan worden, dan kan het geld zelf als probleem gezien worden. Daarmee wordt het gedrag van de bankier slechts een symptoom en niet een oorzaak op zichzelf. Via striktere regulering de patiënt proberen te genezen terwijl aan de achterzijde de geldpers vrolijk blijft draaien laat dan zien waarom er de afgelopen zes jaar niets veranderd is. Deze oplossing creëert een getergde verslaafde.

Het opsplitsen banken voor overzichtelijkheid bij beleidsmakers zal geen soelaas bieden zolang aan de achterkant de mogelijkheid blijft bestaan ongebreidelde groei te financieren. Dit creëert meerdere kleinere verslaafden. In plaats van een probleem op te lossen komen er kleinere problemen bij. Het is de geldpers die het mogelijk maakt dat een bankier in zestig seconden miljoenen dollars vergaart of verkwist. Aan de voorkant deze mogelijkheden afsluiten is als een kind dat een dam bouwt aan het strand bij opkomende vloed. Het stopzetten van de geldpers zal drastische gevolgen hebben op de korte termijn. Daarbij zal blijken dat niet alleen banken verslaafd zijn aan het geld. Het is een ingrijpende maatregel die politici en hun werkterrein inderdaad te boven gaat. Welke verslaafde wil dat op zijn geweten hebben?