Is inflatie de verhoging van prijzen of de verlaging van de waarde van geld waardoor er meer geld nodig is om hetzelfde te kunnen kopen? Hoewel het resultaat hetzelfde is, zijn beide wegen van redeneren totaal verschillend.

De verhoging van prijzen is het standaardbeeld. Inflatie in de reguliere zin is de prijsstijging van het CPI ten opzichte van dezelfde periode een jaar eerder. De inflatie wordt afgeleid uit een mandje van producten die huishoudens in Nederland gemiddeld nodig hebben (bron). Dit is inderdaad wat u om u heen ziet. Prijzen stijgen en dat moet dus inflatie zijn. De vraag is dan echter, waar bestaat het mandje van producten uit? Dat is al een lastiger vraag. Wat voor producten koopt een huishouden typisch? Welke producten horen er niet bij? Hierop geeft het CBS niet direct antwoord, wel worden voorbeelden verstrekt. Niet bij het mandje horen onder andere zaken als inkomstenbelasting, sociale premies en de basisverzekering. Meer specifiek dan dat wordt het niet (bron). Soms zijn er geluiden dat de werkelijke inflatie hoger is dan het cijfer dat het CBS produceert. Dit ligt aan het niet toevoegen aan ‘het mandje’ van producten zoals energie en je zorgverzekering. Het mandje met producten waarop het CPI wordt gebaseerd is dus op zijn minst een onvolledige indicator voor inflatie.

Inflatie lijkt daarmee gedefinieerd. Als makers van producten hun prijs omhoog doen is er inflatie. Het ligt dus aan de makers van producten dat er inflatie is. Zouden zij dit niet doen, dan is er geen inflatie lijkt het. Dat klopt natuurlijk niet, aangezien u als lezer ook maker van een product bent. Namelijk de arbeid die u levert. Daarvoor krijgt u betaald. De prijs van uw arbeid stijgt en daarmee de prijs die u ervoor krijgt. In theorie zou iedereen dus af kunnen zien van loonsverhoging, prijsverhoging etc. Daarmee is inflatie de wereld uit. Als inflatie werkelijk het fenomeen is dat producenten hun prijzen verhogen, dan is het probleem snel opgelost.

Echter, als inflatie de verlaging van de waarde van geld is, waardoor meer geld nodig is om hetzelfde product te kopen dan is de prijsverhoging slechts een symptoom van een diepere oorzaak. Die oorzaak is dan het verruimen van de geldvoorraad. In het Engels Quantitave Easing geheten. Dan weet u meteen waar we het over hebben, namelijk het bijdrukken van geld. Dat is de werkelijke inflatie. De hoeveelheid geld die in omloop is bepaalt uiteindelijk hoeveel er voor een tomaat betaald wordt. Niet of een producent die prijs van die tomaat omhoog gooit. Zou die redenering kloppen dan waren de italianen onder hun Lire allen ook in onze ogen daadwerkelijk miljonair, lag de hyperinflatie in Duitsland in de jaren ’30 aan niet zo slimme winkeliers die in een race om rijk te worden hun prijzen maar bleven verhogen tot ettelijke miljarden mark voor een brood en is zimbabwe het rijkste land ter wereld omdat er daar een Zimbabwe $ 250.000.000,- biljet is.

Dat er 3,1% inflatie is Nederland is al erg genoeg, dat de berichtgeving daaromtrent suggereert dat het komt omdat producenten de prijzen van producten omhoog gooien is van een bedenkelijk verhullend niveau.