Het begint zo langzaam op een jongensboekenserie uit de jaren ’50 te lijken. Dit is het derde artikel dat het waard is in de Nederlandse wereld gebracht te worden. Het artikel laat andermaal zien dat, niet alleen de theoretische onderbouwing van Piketty vrij zwak is, maar bovendien dat de gebruikte data ook nog eens de eigen theoriën weerspreken. Op basis van deze twee zaken wordt datgene aanbevolen waarvan Ludwig von Mises zo’n 100 jaar geleden al op logische wijze bewezen heeft niet te kunnen werken: meer overheidscontrole en efficiëntie in besteding is mogelijk. Dit artikel verscheen eerder als Mises Daily.

Door: Hunter Lewis

Het meesterwerk van Keynes, The General Theory, zit bomvol economische theorie. Er zijn slechts twee pagina’s aan data in dat boek en Keynes wijst de weinige data die hij citeert af als “niet waarschijnlijk”. In tegenstelling tot het nieuwe boek van Piketty, Capital in the Twenty-first Century, dat volgestopt is met data. Piketty beschouwt zich als een volger van de econoom wiens data Keynes afwees, Simon Kuznets. Bijna iedereen geeft toe dat de theoretische casus van Piketty zwak is. Maar, zeggen zijn supporters, kijk dan naar al die data. Er valt niet tegen deze hoeveelheid aan historisch bewijs te argumenteren!

Het primaire argument van Piketty is dat rijkdom (die neigt geconcentreerd te zijn in enkele handen) sneller groeit dan de economie, zo dat zij die een hoop rijkdom hebben sneller rijk blijven worden relatief ten opzichte van ieder ander. Dit zou een niet te vermijden onderdeel zijn van kapitalisme. Als dit vertrouwd klinkt, dan is dat ook zo. Dit wordt ook gehoord bij Marx en Keynes, alhoewel we ook dienen te herinneren dat Keynes het merendeel van wat Marx vertelde als ‘hocus pocus’ wegzettte.

Dus, wat nu is het bewijs dat rijkdom sneller is gegroeid dan de economie?

Laat ons kijken naar de grafiek hieronder, overgenomen uit het boek van Piketty. De bovenste lijn is de ‘return on capital’ en de onderste lijn is het percentage economische groei. De bovenste lijn zou moeten weergeven hoe de rijken het doen en de onderste lijn hoe jan modaal het doet. Merk op dat de lijnen uiterst rechts slechts een projectie van Piketty zelf zijn en niet daadwerkelijk geschiedenis.

Deze grafiek is schokkend om meerdere redenen. Ten eerste suggereert het dat kapitaal een rendement van 4,5% in de jaren 0-1800 n.Chr. Dit is een raar getal. Als de menselijke bevolking was begonnen met slechts €10,- in jaar 1 en de cumulatieve rente 1800 jaar lang doorgeteld had, zou er nu veel, veel dan een triljoen keer de totale huidige rijkdom op de wereld zijn, die door Credit Suisse op 241 biljoen dollar ($241.000.000.000.000,-) wordt geschat.

Het percentage van 4,5% of hoger is ook raar omdat Piketty gelijk heeft dat er verwaarloosbare groei was voorafgaand aan de industriële revolutie en zulke hoge opbrengsten voor de rijken zijn niet consistent met zo’n kleine groei. De realiteit is dat rijke mensen gedurende het grootste deel van deze periode meer geïnteresseerd waren in het uitgeven of verbergen van hun rijkdom, niet in het investeren, want rijkdom voor het grijpen werd vrij zeker gestolen. Gebeurde dit niet door boeven, dan wel door de overheid.

Als je het meer moderne deel van de grafiek nader bekijkt en de projectie in de, onbekende, toekomst negeert, zie je dat de lijnen de thesis van Piketty niet ondersteunen. Zijn idee dat de rijken altijd rijker zullen worden relatief ten opzichte van ieder ander in het kapitalisme, wordt niet ondersteunt door de data die hij presenteert.

De volgende grafiek toont het aandeel in rijkdom van de 10% rijksten in Europa (donkerblauw, bovenste lijn), het aandeel in rijkdom van de 10% rijkste Amerikanen (licht-groen, tweede lijn van boven), het aandeel in rijkdom van de 1% rijksten in Europa (lichtblauw, derde lijn van boven) en het aandeel in rijkdom van de 1% rijkste Amerikanen (donkergroen, vierde lijn van boven). Deze grafiek ondersteunt eveneens niet de thesis van Piketty. Ja, het aandeel van de rijken is gegroeid sinds 1970, maar alleen na daarvoor te zijn gedaald.

De volgende grafiek is er een waarop ik reeds eerder commentaar heb geformuleerd. Het toont het inkomen van de top 10% in de VS als een percentage van alle inkomens. Inkomen omvat hier ook inkomsten uit meerwaarde, dat makkelijk te beargumenteren geen echt inkomen is, maar eerder de wisseling van het ene bezit voor het andere en die transfer betalingen van de overheid uitsluiten wat een enorm verschil maakt in de resultaten. Hoe het ook zij, opnieuw zien we niet een onverbiddelijke stijging van het inkomen van de veelverdieners, verre daarvan zelfs.

Wat we eigenlijk zien zijn twee pieken voor veelverdieners. Één net voor de crash in 1929 en opnieuw een voor de crash in 2008. Dit zijn de twee grote periodes van economische bubbels waarbij de overheid teveel nieuw geld bijdrukte, wat leidde tot onechte en onhoudbare voorspoed. Dit waren, niet toevallig, ook de periodes van vriendjeskapitalisme, toen rijke mensen met overheidsinvloed het nieuwe geld gebruikten om nog rijker te worden of profiteerden van andere overheidsgunsten.

Helaas hebben de centrale banken van deze wereld wederom een bubbel opgeblazen in de kapitaalmarkten na de crash van 2008, die het aandeel van de veelverdieners weer teruggebracht heeft op 50% in 2012, gebaseerd op data die beschikbaar is geworden na de publicatie van dit boek. Deze nieuwste bubbel zal uiteindelijk ook barsten en zal dit aandeel terugbrengen naar zo’n 40%, het niveau in 1910 en het begin van deze grafiek.

Misschien wel de meest verbazingwekkende claim in het boek van Piketty is dat de bureaucratieën van de overheid moeten worden hervormd zodat zij zo efficiënt mogelijk gebruik kunnen maken van al die nieuwe inkomsten en rijkdombelastingen die worden aanbevolen. De aanname is dat practisch totale controle van de overheid over de economie het beste zou zijn, maar dat de machinerie ervan alleen wat scherpstellen kan gebruiken.

De econoom Ludwig von Mises toonde bijna 100 jaar geleden aan dat een economie door de staat gedragen simpelweg niet kan werken, onder andere omdat het niet mogelijk is om in een dergelijke economie goede prijzen te bepalen. Alleen een economie gedreven door de consument kan dat. Socialisten hebben geprobeerd deze these van Mises te ontkrachten sinds die tijd, maar zijn daarin nooit geslaagd. Piketty, zou op zijn minst Mises moeten lezen.

De foto is gemaakt door Earl