Vandaag deel 4 van de Correspondent analyse.  Tot en met vrijdag 10 oktober elke dag om 17.00 een nieuwe analyse. Lees hier Deel 1 en Deel 2 en Deel 3. We bespreken vandaag de stelling dat het associatieverdrag een oorlog met Rusland binnen de invloedssfeer van de EU brengt. Bonus om 21.00: Oekraïne en de neo-nazis

Dat dit niet te checken zou zijn volgens de Correspondent vinden we een intellectuele misser. Het is evident dat er groepen zijn in de Oostelijke regio van Oekraïne die steun ontvangen, direct of indirect, van de Russische staat, dan wel, delen van, de Russische bevolking. Het is evident dat de Krim zich na secessie heeft aangesloten bij Rusland. Nog los daarvan, het argument is niet dat een oorlog met Rusland dichterbij gebracht wordt, maar dat deze oorlog binnen de invloedssfeer van de EU komt te vallen. Er is al een oorlog gaande om de onafhankelijkheid van de twee Volksrepublieken in het oosten van Oekraïne. Die oorlog is nu inderdaad gepauzeerd als gevolg van de Minsk-akkoorden. Door de samenwerking met Oekraïne te versterken op politiek en economisch vlak komt Oekraïne binnen de invloedssfeer van de EU. Als gevolg daarvan komt een (proxy-)oorlog binnen de invloedssfeer van de EU. Daarmee zijn we eigenlijk klaar met de stelling van deze week. Als altijd is het verstanding om de zaken eens in een bredere context te bekijken.

Waarom schuwt Rusland de NAVO eigenlijk?

Aan Gorbatsjov is in 1992 beloofd, onder aanvoering van Duitsland, Amerika en Engeland, niet de landen van het Warschau-Pact bij de NAVO te betrekken, stelt Professor Adomeit in 2006. Der Spiegel bevestigt dit in 2009, waarmee de mythe van ‘Not one Inch’ werkelijkheid werd. Een selecte factie van het State Department zag dat echter niet zitten en werd daarin publiekelijk gesteund door Clinton die in 1992, 1994, 1996 en 1998 aandringt deze beloften te verbreken en de NAVO uit te breiden. Dat ligt mede in het gegeven dat zijn tegenhangers een nog veel hardere lijn voorstonden en dus daarvoor moest compenseren. Zo bezien is elke toetreding van een voormalig Warschau-pact land voor Rusland een verbroken belofte. Niet heel vreemd dus dat Rusland de NAVO niet helemaal vertrouwt. Het mag duidelijk zijn dat Rusland niet eeuwig met zich laat ringeloren. De reactie ten aanzien van Oekraïne is het hoogtepunt in deze lange ontwikkeling. Dat is geen Russische agressie of droom om de Sovjet-Unie te herbouwen. Dat is Realpolitik.

Waarom is Oekraiïne zo van belang voor Rusland?

Oekraïne is namelijk historisch, cultureel en spiritueel onderdeel van Rusland. Wat nu Rusland is, is ontstaan uit de Kiev-Russo koninkrijken. Veldslagen die het ontstaan van Rusland mogelijk hebben gemaakt werden er gevochten. Oekraïne heeft honderden jaren onder Russisch bestuur gestaan. Een groot Russisch schrijver als Dostojevski komt uit dit gebied. Slechts als teken van dank en goede wil is Oekraïne in de jaren ’50 ‘verzelfstandigd’ binnen de Sovjet-Unie. Pas in 1991 is het land voor het eerst in honderden jaren echt onafhankelijk als land.

De twee landen zijn dus enorm vervlochten met elkaar. Dat geldt overigens niet voor het hele gebied dat Oekraïne beslaat en dat is dan ook meteen de grondslag waarop de huidige problemen gestoeld zijn. Het westen viel bijvoorbeeld lange tijd ook onder Polen of het Habsburgse Rijk. Met name op de Krim en in het oostelijke deel van Oekraïne wonen Russen. Of mensen die zich identificeren als Rus. De Krim valt de jure sinds 1774 onder Russische bescherming en sinds 1783 de facto. Sindsdien is Sevastopol de thuishaven voor de Zwarte Zee-vloot, in ieder geval tot 2042. Deze haven geeft toegang tot de Middellandse Zee en het Suez-kanaal. Het is deze combinatie van culturele en historische verbondenheid en het geostrategische belang dat de Rusland zich mengt op de Krim en in het oosten van Oekraïne. Zeker als meer bekend is over de opbouw van de Oekraïense strijdkrachten en hun houding ten opzichte van alles wat Russisch is. Daarover volgt later vandaag nog een bonusartikel.

Geopolitiek, Oekraïne en invloedssferen

De niet-onderbouwde poging van de Correspondent om het bestaan van invloedssferen in de geopolitiek te bagatelliseren helpen niet in het debat. Die invloedssferen speelden bijvoorbeeld ook geen enkele rol in de overweging van de VS om Vietnam over te nemen van Frankrijk, om in Honduras en Nicaragua te infiltreren en bepaalde partijen te steunen, tijdens de Cuba-crisis die zo eloquent door Kennedy werd opgelost of met de val van Allende.

Invloedssferen bestaan en zij zijn een dominerende factor. Hoe groter de betrokken spelers, hoe groter het belang van dergelijkse invloedssferen. Bovendien moeten bovenstaande zaken toch te denken geven. Zou het misschien niet heel misschien kunnen zijn dat misschien het Westen zelf misschien ook wel misschien een eigen bijdrage heeft geleverd aan het gedrag van Rusland in Oekraïne? Kissinger was er in in 2014 al uit. Hij stelt dat het gedrag van het Westen in Oekraïne het werk van 30 jaar teniet doet om te pogen normale relaties op te bouwen. Zou het misschien zo kunnen zijn dat Rusland zich terecht zorgen maakt om de aanvallen op Russen in Oekraïne? Is het vreemd dat Rusland graag haar geostrategische en culturele belangen verdedigt? Zeker als het evident is voor alle partijen dat Oekraïne een op een strategisch punt ligt voor pijpleidingen, graanvoorziening en andere natuurlijke grondstoffen.

Tel daarbij op dat de uitbreiding van de EU ongeveer gelijke tred houdt met de uitbreiding van de NAVO. Bovendien raakt die uitbreiding aan de ontwikkeling van de Euraziatische Unie die Putin opgestart heeft. Ook is het verstandig om ons af te vragen of het spel dat gespeeld wordt wel het juiste is voor Nederland als samenleving. Amerikaanse economische belangen zorgen mede voor een “fuck the EU” en scheppen op dat ze miljarden hebben gestoken in organisaties om de verandering die in 2014 begonnen is, te bewerkstelligen. Zijn dat soort ontwikkelingen wel werkelijk in ons belang? Dat satire-programma’s dit nieuws moeten brengen binnen de EU is een teken aan de wand. Kijk vooral ook dit heerlijke stuk over Rusland. Verder wat deze Duitse Generaal b.D. zegt.

Conclusie

Er is een oorlog gaande in het oostelijke deel van Oekraïne, middels proxy of niet, waarbij Rusland betrokken is. Ja, het is daar nu rustig dankzij twee Minsk-akkoorden, maar de oorlog is nog niet voorbij. Ja, de situatie is complex. Ja, Oekraïne sluit verdragen met de EU die, op termijn, tot lidmaatschap van de EU leiden. De huidige associatieovereenkomst is daarin een belangrijke stap, zie Deel 1 van deze serie. Dat betekent simpelweg dat Oekraïne binnen de invloedssfeer van de EU komt. Niet meer, niet minder. Omdat de oorlog nog niet voorbij is, haalt de EU een oorlog, middels proxy of niet, met Putin binnen de invloedssfeer van de EU. Dan laten we voor het gemak de achtergrond met de NAVO en Rusland nog weg. De bewering van GeenPeil kan wel degelijk als juist of onjuist worden betiteld. Dat de Correspondent dit niet doet of wil doen is dan ook een journalistieke misser.

Nog iets over die, al dan niet, proxy-oorlog. Of dit voor ons in Nederland nu te begrijpen valt of niet, Rusland is erbij betrokken vanuit historisch, cultureel en sociaal perspectief én deels om humanitaire reden, zoals te lezen is in het bonusartikel dat om 21.00 online komt. Het is evident dat het geen goede zaak is deze complexe situatie binnen de invloedssfeer òf de grenzen van de EU te brengen. Die constatering op zichzelf is geen blanco-cheque voor alles wat Rusland aantoonbaar onderneemt, noch een rechtvaardiging. Het maakt het echter wel begrijpelijker.

Echter, in de fictieve wereld waarin al de bovenstaande kennis en informatie ontbreekt is er inderdaad geen oorlog, is het allemaal maar raar wat Rusland doet en doet het Westen niets verkeerd. In die fictieve wereld komt een oorlog met Rusland inderdaad niet binnen de invloedssfeer met het ratificeren van het associatieverdrag en is die malle bewering van GeenPeil inderdaad ‘niet te checken’.  Uiteraard bestaat er geen garantie dat het opnemen van Oekraïne in de “Europese familie” leidt tot “een echte oorlog” met Rusland, zoals de Correspondent stelt. Dat is echter de stelling van GeenPeil niet.

De conclusie van de Correspondent beoordelen we dan ook als: geheel onjuist

Morgen om 17.00 u. alweer Deel 5 van deze serie. Dan kijken we naar de conclusie: ‘de claim dat er meer goedkope arbeidskrachten richting West-Europa komen, zoals dit met de Polen en Roemenen het geval was, is ongegrond. Oekraïners mogen zonder werkvisum alsnog geen betaalde werkzaamheden uitvoeren. Voor arbeidsmigranten die het voornemen hebben illegaal in Europa aan het werk te gaan, zal het wel eenvoudiger worden de EU binnen te komen.’

Interessant? Deel deze analyse op Facebook, Twitter via de onderstaande knoppen en laat een reactie achter.

Lees hier deel 1: Een Associatieverdrag leidt tot een Oekraïens EU-lidmaatschap

Lees hier deel 2: Het Associatieverdrag leidt tot een geldstroom naar Oekraïne (Bonus artikel)

Lees hier deel 3: Het associatieverdrag zorgt voor minder democratische controle

De foto is gemaakt door:  Artem Sheremet