Vandaag deel 2 van de Correspondent analyse. Tot en met vrijdag 10 Oktober elke dag om 17.00 een nieuwe analyse. Lees hier deel 1. Vandaag bespreken we de geldstroom naar Oekraïne als gevolg van het associatieverdrag.

Allereerst is het belangrijk om te beseffen dat het Associatieverdrag al in werking is getreden. Vanwege die werking én de ratificatie van het politieke gedeelte heeft het IMF na 30 April 2014 al $20.200.000.000,- in twee verschillende programma’s overgemaakt/toegezegd over te maken naar Oekraïne. Hoe werkt dat?

“Showing unprecedented resolve, the authorities have developed a bold economic program to secure macroeconomic and financial stability and address long-standing imbalances and structural weaknesses to lay a firm foundation for high and sustainable growth.” (bron)

U mag 1 keer raden waarin de Oekraïense overheid unprecedented resolve heeft laten zien, waarmee ze macroeconomic and financial stability willen bewerkstelligen. Wat zien we in het memorandum betreffende het associatieverdrag met Oekraïne? Dat deze macro-economische stabiliteit mede door de EU verzorgd wordt middels het Macro-Financial Assistance Program (MFA) van het European Neigbourhood Policy dat we al kennen uit Deel 1. Door het associatieverdrag te tekenen ontstaat in Oekraïne een bold economic program, het MFA van de EU, waardoor het IMF ook kan toezeggen hulp te geven.

Van directer belang is natuurlijk wat de EU zelf doet. In 2014 is al €1.610.000.000,- overgemaakt naar Oekraïne in twee programma’s. Voor de volledigheid, 610.000.000,- (programma I) is gebaseerd op afspraken uit 2002 en 2010. Daarvan is €10.000.000,- als lening naar Georgië gegaan. Dat neemt niet weg dat programma’s ondernomen zijn in het kader van overeenkomsten die Oekraïne nader brengen tot de EU. Programma II is uitgevoerd na het tekenen van het associatieverdrag met Oekraïne. Op 8 Januari 2015 keurde de EU nog eens €1.800.000.000,- goed (bron). Deze gelden zijn overigens overgemaakt met in het achterhoofd het afwenden van het faillissement van Oekraïne. Op 5 maart 2014 werd daarover onder andere gezegd:

The EU had been expected to come up with a package of short-term assistance worth around 1 or 2 billion euros, but instead presented a more comprehensive programme (..) The package combined could bring an overall support of at least 11 billion euros over the next couple of years, from the EU budget and EU-based international financial institutions. (..) While the EU’s $15 billion offer is likely to be warmly received in Kiev, it is still contingent on the government striking a deal with the IMF on a longer-term aid package (bron)

Dus, Oekraïne heeft nogal hard geld nodig in 2014 en is afhankelijk van het sluiten van een deal met het IMF om geld te krijgen. Het IMF sluit die deal pas als er a bold economic program is. Het associatieverdrag zorgt hiervoor. De EU komt met een meerjarig steunprogramma over de brug als het IMF een deal sluit met Oekraïne. Waar lijkt dit op dankzij het associatieverdrag?

Voorzichtigheid

Het enige bedrag dat de Correspondent noemt is € 355.000.000,-. Dat getal klopt overigens niet, het is € 365.000.000,-, staat in de introductie van het hoofdstukje:  Financial cooperation, grants and statebuilding te lezen. Die is bovendien niet ‘in het vooruitzicht’ gesteld’, maar in twee tranches al overgemaakt in juni 2014 en 2015. Voor de volledigheid staat in datzelfde hoofstukje te lezen dat er nog eens € 55.000.000,- naar de Oekraïense overheid gaat voor de ondersteuning van de hervorming van het regionale en lokale ontwikkelingssysteem. Het gaat dus in totaal om € 420.000.000,- dat ‘in het vooruitzicht’ is gesteld. Maar goed, misschien moeten we niet tè kritisch worden.

De EU heeft in ieder geval aantoonbaar, middels verschillende programma’s, op grond van de ondertekening van het politieke gedeelte van het associatieverdrag door Oekraïne, als we strikt kijken, al € 3.220.000.000,- overgemaakt. Althans, volgens de Europese Commissie. Die jongens zouden het wel kunnen weten. Programma I tellen we hierin niet mee, aangezien dit programma, ondanks dat de achtergrond toenadering tot de EU is, voornamelijk gebaseerd is op afspraken uit 2002 en 2010.

Dit kunt u overigens teruglezen in hetzelfde memorandum, maar dan één hoofdstukje hoger. De benadering van de Correspondent ten aanzien van geld dat richting Oekraïne gaat is dan ook met de nodige voorzichtigheid omgeven. Dat is een goede benadering, maar mag zeker in de bredere context van technisch faillissement, sinds 25 September, van Oekraïne bekeken worden. Dan wordt duidelijk dat zowel de EU als het IMF, mede op basis van het associatieverdrag bedragen hebben toegezegd én al overgemaakt.

De stelling van GeenPeil

De stelling van GeenPeil is dat het associatieverdrag leidt tot een geldstroom naar Oekraïne. Als we strikt kijken naar de bepalingen van de associatieovereenkomst heeft Oekraïne geen recht meer op financiële steun, schrijft de Correspondent. Waarschijnlijk lezen de dames en heren in Brussel dan wat minder strikt, aangezien op 8 Januari 2015 €1.800.000.000 werd goedgekeurd onder het MFA programma om naar Oekraïne te zenden. Dat programma is onderdeel van het associatieverdrag zo viel in het eerder geciteerde memorandum te lezen. Strikt genomen is er dus al een geldstroom.

Maar, zo wordt geschreven, wel heeft Oekraïne recht op financiële bijstand. De steun die na het tekenen van het Associatieverdrag is getekend valt onder het ‘Eastern Partnership’ en is dus geen steun, maar bijstand moet de oplettende lezer hieruit concluderen. Of Oekraïne nu in ‘de steun’ of ‘de bijstand’ zit, het resultaat blijft hetzelfde. Er gaat veel geld naartoe ter bevordering van een steeds verdere politieke en economische integratie. De vraag is dus niet óf er een geldstroom op gang komt. Die is er al. Bovendien hebben bepalende poitici, zoals Juncker, al gezegd dat ze het land niet in de steek willen laten. Dat wordt ondersteund door het boven aangehaalde citaat van 5 Maart 2014.

Dan kijken we nog even kort naar de twee stellingen die geponeerd worden van Chris Aalberts en GeenPeil. Die stellingen worden nergens weerlegd. Sterker nog de stelling van Chris Aalberts, ‘Er staat voor Oekraïne geld tegenover’, vastgelegd in Art. 453 en dus een feit, wordt alleen maar bevestigd. Ook de stelling van GeenPeil, ‘Associatielanden worden netto-ontvangers’ wordt nergens weerlegd. In het budget van de EU is in ieder geval geen plekje voor Oekraïne gereserveerd. Dat neemt niet weg dat Oekraïne wellicht wat betalingen doet, maar uit het onderzoek dat gedaan is voor dit stuk is niet gebleken dat deze bedragen de miljarden overstijgen die vanuit het ENP en MFA al richting Oekraïne zijn gegaan, laat staan als het IMF meegeteld wordt.

Conclusie

De stelling van Chris Aalberts wordt bevestigd, namelijk dat er voor Oekraïne geld tegenover staat. GeenPeil beweert dat Associatielanden netto-ontvangers worden. Nergens in het memorandum van de EU, dat de Correspondent zelf ook aanhaalt, is te lezen dat Oekraïne geld betaald aan de EU, noch is dit bij de Europese Commissie te vinden. Dat houdt in dat zij netto-ontvangers zijn.

“Dus ja, Oekraïne ontvangt (meer) geld uit de EU, maar nee: het associatieverdrag verplicht de EU daar niet toe.”, schrijft de Correspondent. Of het associatieverdrag de EU ertoe verplicht wordt geld over te maken is in het geheel niet relevant en niet onderdeel van de stelling van GeenPeil. Bovendien hebben we getoond dat dit in de praktijk al op vrijwillige basis gebeurd. Meer nog sinds het het ondertekenen van het politieke gedeelte van het associatieverdrag door Oekraïne en de EU. Daarvoor ook al, maar op kleinere schaal via het ENP. Als we de Correspondent volgen in haar striktheid komt er inderdaad geen geldstroom op gang. Deze is er al.

De conclusie van de Correspondent beoordelen we dan ook als: Geheel onjuist

Morgen om 17.00 u. Deel 3 van deze serie. Dan kijken we naar de conclusie: ‘Het associatieverdrag sleutelt op geen enkele manier aan de mogelijkheden van gekozen politici, nationaal of Europees, om instanties te controleren.’

Interessant? Deel deze analyse op Facebook, Twitter via de onderstaande knoppen en laat een reactie achter.

Lees hier deel 1: Een Associatieverdrag leidt tot een Oekraïens EU-lidmaatschap

De foto is gemaakt door: Images Money