Vandaag de eerste analyse, van de eerste stelling die hierboven staat. tot en met 10 Oktober elke dag 1 analayse van 1 stelling van de Correspondent. Laten we beginnen met het associatieverdrag zelf om daarna te zien wat de Correspondent erover schrijft.

Al vanaf 1993 formeren opeenvolgende Oekraïense presidenten hun beleid om toetreding tot de EU mogelijk te maken schrijven Stratenschutte & Setzen in Der Europäische Fluss: Die Donau und ihre Regionen als Strategieraum (Berliner Wissenschaft-Verlag, 2011). Die presidenten spreken dat in het openbaar uit en dat is dus bekend binnen de EU. De bedoeling van Oekraïne is duidelijk. In 2007 is begonnen met onderhalen over het huidige associatieverdrag, dat haar handelscomponent pas echt vorm zag krijgen na toetreding tot de WTO in 2008. Het is dit associatieverdrag waar het natuurlijk om draait in dit verband.

In dat associatieverdrag met Oekraïne zitten twee elementen. Een economische pijler en een politieke pijler. Het is evident dat met alleen een handelsverdrag geen lidmaatschap van de EU tot stand zal komen. Des te belangrijker is het om de uitspraak van de Premier van Oekraïne, Yatseniuk, na tekenen van de associatieovereenkomst op 21 Maart 2014 door te laten dringen. Dit politieke gedeelte, zo zei hij is een “very important step, the first step so that Ukraine became a full member of the EU.” Bij het tekenen in Strassbourg herhaalde Yatseniuk die opmerking nog eens. Ook Stefan Füle, eindverantwoordelijk voor het European Neighbourhood Policy van de EU, praat op 18 Maart 2014 onverbiddelijk over Oekraïne als lid van de EU in relatie tot het, drie dagen later, te tekenen associatieverdrag. Dan is er natuurlijk nog van Rompuy zelf die in 2013 opmerkt dat de EU Oekraïne helpt om te worden zoals de nieuwe lidstaten. Ook de EU gaat het dus om lidmaatschap valt op te maken uit hetgeen deze heren zeggen. Er zijn nog meer uitspraken te vinden, maar hier laten we het bij. Beide partijen zijn het erover eens, maar alleen dus nog niet wanneer.

Maar, zo schrijft de Correspondent, met landen als Chili en Turkije is ook zo’n verdrag gesloten en zij worden nooit lid worden van de EU. Dat klopt. Professor Szczerbiak legt uit in Poland within the European Union (Springer, 2011) dat het onderscheidende criterium tussen Chili en Oekraïne is dat dit laatste als Europees gezien wordt, wat een voorwaarde is voor lidmaatschap. Ten aanzien van Oekraïne is dat bewerkstelligd door Poolse lobby om dat land bij de EU te krijgen. Dat gaat zover dat Polen welkom staat tegenover een Turks lidmaatschap als dit de kansen van Oekraïne vergroot. Datzelfde Turkije krijg overigens wat betreft de nieuwe baas het het ENP, Erweiterungskommisar Johannes Hahn, onder dezelfde voorwaarden als Oekraïne toegang tot de EU in 2017. Gaat dit door dan is dat ook weer een kleine stap voor Turkije naar het EU-lidmaatschap.

Terug naar Oekraïne. Het is nu duidelijk waarom dat land wel en Chili niet lid kan worden van de EU. Waarom is dat bij Oekraïne nog niet gebeurd? Mede door het Nederlandse en Franse Nee/Non in ons beider referendum is in 2005 besloten Oekraïne nog geen uitzicht te geven op EU lidmaatschap, aldus Szczerbiak. Sinds 2005 wordt de Oekraïense wetgeving wel al op EU-leest geschoeid. Dit is een stap waarmee, op termijn, aan een deel van de Kopenhagen Criteria die de Correspondent noemt, kan worden voldaan. Deze stappen zitten ingebed in het European Neigbourhood Policy, waarvan zoals gezegd Stefan Füle tot in 2014 de baas was. Een van de gevolgen dan wel mogelijkheden van dit beleid is dat:

Indeed, with a little imagination, the ENP can be understood as a way for the commission to help Ukraine begin te long and laborious preparations for the EU-membership on the gamble that once it is (more) fit to enter, EU leaders will find it impossible to reject it. (Democracy and Authoritarianism in a postcommunist world, Cambridge University Press 2010)

Conclusie

De Correspondent beantwoordt de stelling niet. Dat het associatieverdrag geen uitbreiding van de EU is, is evident. De stelling van GeenPeil is echter niet dat dit associatieverdrag het EU-lidmaatschap is, maar dat het ertoe leidt. En dat is makkelijk aan te tonen zoals hierboven gebeurde. Dat is tevens het enige punt van belang in de conclusie van de Correspondent. Voor het overige zijn het feitelijke weergaven die slechts van temporele waarde zijn. Het feit dat Oekraïne nu geen kandidaatlid is laat in zich niet de ontwikkeling van de afgelopen twintig jaar meenemen, noch de recente uitspraken van de mensen weergeven die nauw betrokken zijn geweest bij de verschillende overeenkomsten en verdragen met Oekraïne. We leven immers niet alleen vandaag, maar ook nog volgend jaar en verder. Door dit associatieverdrag als onafhankelijk van enig andere ontwikkeling te beschouwen kan de Correspondent inderdaad komen tot haar conclusie. Laten we daarin meegaan. De Correspondent heeft op dit moment gelijk dat Oekraïne nu geen kandidaatlid is, dat geven we dan weg.

De conclusie van de Correspondent beoordelen we dan ook als: Grotendeels onjuist

Morgen om 17.00 u. Deel 2 van deze serie. Dan kijken we naar de conclusie: ‘De juridische bepalingen beloven Oekraïne geen extra geld vanuit Europa.’

Interessant? Deel deze analyse op Facebook, Twitter via de onderstaande knoppen of laat een reactie achter.

Lees hier deel 2: Het Associatieverdrag leidt tot een geldstroom naar Oekraïne (Bonus artikel)

Lees hier deel 3: Het Associatieverdrag zorgt voor minder democratische controle

Lees hier deel 4: Het Associatieverdrag brengt een oorlog met Rusland dichterbij (Bonus artikel)

Lees hier deel 5: Het associatieverdrag leidt tot emigratie naar Nederland

De foto is gemaakt door: Martin Schulz